Ziekte van Cushing

De Ziekte van Cushing bij Honden

De ziekte van Cushing, ook bekend als hyperadrenocorticisme, is een aandoening waarbij er een overmatige productie van het bijnierschorshormoon cortisol plaatsvindt in het lichaam. Deze overproductie wordt meestal veroorzaakt door een goedaardige tumor in de hypofyse, een klein onderdeel van de hersenen dat de bijnieren aanstuurt. In ongeveer 15% van de gevallen wordt het veroorzaakt door een kwaadaardige tumor in de bijnier zelf.

Voorkomen en Risicogroepen

Cushing komt voornamelijk voor bij honden, maar ook bij paarden en mensen is de ziekte bekend. Vooral middelbare en oudere honden zijn vatbaar voor deze aandoening. Hoewel het bij alle rassen kan voorkomen, zien we het vaker bij teckels en kleinere hondenrassen.

Symptomen van de Ziekte van Cushing

Algemeen Welzijn en Gedrag

Honden met de ziekte van Cushing vertonen vaak veranderingen in hun algemene welzijn en gedrag. Ze kunnen futloos worden en meer gaan hijgen. Dit wordt vaak gecombineerd met spierzwakte, waardoor de hond minder actief is dan voorheen.

Eetlust en Dorst

Een van de meest opvallende symptomen is een toegenomen dorst en daardoor meer plassen. Daarnaast neemt de eetlust sterk toe, wat leidt tot vraatzucht. Dit kan resulteren in gewichtstoename, zelfs als de hond dezelfde hoeveelheid voedsel blijft eten.

Huid en Vacht

De vacht van de hond kan dunner worden, vooral op de flanken. Soms verandert ook de huid zelf, wat leidt tot pigmentvlekken of kalkophopingen. Deze huidproblemen kunnen bijdragen aan het algehele ongemak van de hond.

Andere Mogelijke Symptomen

Bij teefjes kan de loopsheid uitblijven door de overmaat aan bijnierschorshormoon. Bovendien kunnen sommige honden als gevolg van de overmaat aan cortisol zelfs suikerziekte ontwikkelen, wat leidt tot nog meer drinken en plassen.

Diagnose van de Ziekte van Cushing

Lichamelijk Onderzoek en Bloedonderzoek

De diagnose van de ziekte van Cushing begint met een grondig lichamelijk onderzoek. Omdat de symptomen van Cushing ook kunnen passen bij andere aandoeningen zoals diabetes mellitus (suikerziekte) of hypothyreoïdie (een te laag schildklierhormoon), is aanvullend bloedonderzoek noodzakelijk. Dit helpt bij het uitsluiten van andere mogelijke oorzaken van de symptomen.

Urinetest

Een van de meest betrouwbare methoden om Cushing definitief vast te stellen is een speciale drie-daagse urinetest. Hierbij verzamelt de eigenaar thuis op drie opeenvolgende dagen de ochtendplas van de hond. Op de tweede dag wordt, na het opvangen van de ochtendplas, driemaal dexamethason toegediend.

Na het verzamelen van de urinemonsters worden deze naar het laboratorium gestuurd voor analyse. Daar wordt de hoeveelheid cortisol in de urine gemeten. Dit helpt om te bepalen of de ziekte van Cushing aanwezig is en of deze veroorzaakt wordt door een goedaardige hypofysetumor of een mogelijke bijniertumor.

Aanvullende Diagnostiek

In sommige gevallen kan een echografie van de buik worden geadviseerd om een beter beeld te krijgen van de bijnieren en eventuele tumoren. Dit kan helpen bij het bepalen van de juiste behandeling.

Behandeling van de Ziekte van Cushing

Medicamenteuze Behandeling

Trilostane

De meest voorkomende behandeling voor de ziekte van Cushing is het medicijn trilostane. Dit middel remt de productie van cortisol, waardoor de hoeveelheid in het bloed weer normaliseert en de symptomen verdwijnen. Omdat een overdosis trilostane gevaarlijke complicaties kan veroorzaken, wordt de behandeling gestart met een lage dosis die langzaam wordt opgebouwd. Regelmatige bloedonderzoeken en ACTH-stimulatietesten worden uitgevoerd om de juiste dosering te bepalen en complicaties te voorkomen.

Mitotane

In gevallen waar de ziekte wordt veroorzaakt door een kwaadaardige bijniertumor, kan het medicijn mitotane worden gebruikt. Dit middel vernietigt de cellen van de bijnierschors, waardoor de productie van hormonen stopt. Dit betekent wel dat hormoonsuppletie levenslang nodig is om tekorten te voorkomen.

Chirurgische Behandeling

Bij een goedaardige hypofysetumor kan chirurgische verwijdering overwogen worden. Met behulp van een CT-scan kan de tumor in beeld worden gebracht en beoordeeld worden of deze operabel is. Dit is een specialistische ingreep met risico’s en wordt alleen uitgevoerd door ervaren chirurgen.

Wanneer de ziekte veroorzaakt wordt door een kwaadaardige bijniertumor, wordt in eerste instantie bekeken of deze operatief verwijderd kan worden. Als chirurgische verwijdering niet mogelijk is of als er uitzaaiingen zijn, wordt medicamenteuze behandeling ingezet.

Prognose

Afhankelijk van de gekozen behandeling en de reactie van de hond op de therapie, kunnen de meeste honden met de ziekte van Cushing nog jarenlang een kwalitatief goed leven leiden. Regelmatige controles en aanpassingen in de behandeling zijn essentieel om de gezondheid en het welzijn van de hond te waarborgen.