Rabiës bij Huisdieren

Wat is Rabiës?

Rabiës, ook wel bekend als hondsdolheid, is een dodelijke virusziekte die vooral voorkomt bij vleermuizen. Het virus kan echter alle zoogdieren, inclusief mensen, infecteren na blootstelling. De overdracht van rabiës gebeurt via contact met speeksel of een beet van een besmet dier. Zodra het virus via de huid of slijmvliezen het lichaam binnendringt, verspreidt het zich naar het zenuwstelsel. De incubatietijd, de periode tussen besmetting en het optreden van symptomen, varieert van 3 tot 12 weken.

Symptomen van Rabiës

Vroege Symptomen

De eerste symptomen van rabiës lijken vaak op die van een griep, waaronder koorts en spierpijn. Huisdieren kunnen minder eten en drinken en zich terugtrekken van sociale interactie. Deze vroege signalen zijn soms moeilijk te herkennen als rabiës.

Gevorderde Symptomen

Naarmate het virus zich verder verspreidt in het zenuwweefsel, beginnen dieren afwijkend gedrag te vertonen. Symptomen kunnen onder andere zijn:

• Overactiviteit en prikkelbaarheid
• Snelle agressie
• Wilde dieren die hun angst voor mensen verliezen en gaan zwerven
• Het eten van ongebruikelijke dingen zoals uitwerpselen, stro, stokken en stenen

Sommige dieren ontwikkelen watervrees, wat kan leiden tot uitdroging.

Latere Stadia

In de latere stadia van rabiës ontstaan verlammingsverschijnselen. De keel- en kauwspieren raken aangetast, wat slikproblemen en overmatig speekselen veroorzaakt. Andere symptomen zijn:

• Verlies van coördinatie (ataxie)
• Spierkrampen
• Epileptische aanvallen
• Volledige verlamming

Uiteindelijk belanden de dieren in een coma en overlijden.

Diagnose van Rabiës

Verdenking en Melden

De symptomen van rabiës kunnen een vermoeden van de ziekte opwekken. Rabiës is een ernstige zoönose (ziekte die van dier op mens kan overgaan) en moet daarom onmiddellijk gemeld worden aan de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Bij verdenking stelt de NVWA een onderzoek in en plaatst het dier in quarantaine of euthanaseert het bij bevestiging.

Definitieve Diagnose

Het is niet mogelijk om bij levende dieren definitief vast te stellen of ze rabiës hebben. Dit kan alleen door het virus in het hersenweefsel aan te tonen, wat pas kan na het overlijden of euthanasie van het dier.

Behandeling van Rabiës

Vroege Interventie

Zodra een dier symptomen van rabiës ontwikkelt, is er vaak geen effectieve behandeling meer mogelijk en verloopt de aandoening bijna altijd dodelijk. Het is cruciaal om binnen 24 uur na een mogelijke besmetting in te grijpen om ziekteverschijnselen te voorkomen. Dit houdt in:

• Uitspoelen en reinigen van de wond met water en zeep gedurende minstens 15 minuten
• Desinfectie met alcohol 70% of jodium
• Vaccinatie tegen rabiës

Bij mensen kan aanvullend anti-lichaamtherapie worden ingezet.

Vaccinatie van Huisdieren

Huisdieren die in contact zijn geweest met een vleermuis moeten binnen 48 uur worden gevaccineerd tegen rabiës. Bij dieren die nog niet eerder zijn gevaccineerd, moet de vaccinatie na 3 tot 5 dagen herhaald worden. Het is ook raadzaam om de dieren 3 tot 4 weken goed te observeren op symptomen.

Preventie van Rabiës

Situatie in Nederland

In Nederland komt rabiës bijna niet meer voor. Hoewel een klein percentage van de vleermuizen (circa 7%) het virus draagt, is het sinds 1989 niet meer bij andere zoogdieren aangetroffen, met uitzondering van een illegaal geïmporteerde hond.

Reizen met Huisdieren

In het buitenland is rabiës nog wijdverspreid. Daarom is het wettelijk verplicht om huisdieren te vaccineren tegen rabiës voordat ze naar het buitenland reizen. Deze vaccinatie moet minimaal 21 dagen voor vertrek gegeven worden.

Aanvullende Eisen

Sommige landen vereisen een rabiës-titerbepaling om te controleren of de vaccinatie effectief is. Dit houdt in dat ongeveer 4 weken na de vaccinatie bloed wordt afgenomen om de hoeveelheid antilichamen te meten. Een officieel certificaat met de uitslag wordt vervolgens verstrekt en kan bij de reisdocumenten worden gevoegd.

Conclusie

Rabiës is een ernstige en dodelijke ziekte die alle zoogdieren, inclusief mensen, kan treffen. Het is cruciaal om bewust te zijn van de symptomen en snel te handelen bij een mogelijke besmetting. Preventieve maatregelen zoals vaccinatie en het naleven van reisvoorschriften zijn essentieel om de verspreiding van het virus te voorkomen. Bij Claus Clinic staan we klaar om u te helpen met preventie, diagnose en advies rondom rabiës bij uw huisdieren.